Poradnia Chirurgii Onkologicznej

Rak piersi jest najczęstszym w Polsce kobiecym nowotworem złośliwym (blisko 22% wszystkich zachorowań na nowotwory złośliwe). Stanowi główną przyczynę zgonów kobiet z powodu chorób nowotworowych (13% wszystkich zgonów pacjentek onkologicznych).
Choroby piersi mogą dotyczyć zarówno kobiet jak i mężczyzn (ginekomastie).

Objawy:

• zmieniony kształt piersi,
• wyczuwalny guzek lub stwardnienie,
• na skórze piersi występują zmarszczenia, wciągnięcia, zmiana koloru,
• brodawka jest wciągnięta, zaczerwieniona lub ma owrzodzenie,
• z brodawki wydobywa się wydzielina.

Samobadanie piersi jest podstawowym, bardzo ważnym elementem w procesie wczesnego wykrywania raka piersi. Składa się z dwóch etapów: oglądania stanu piersi oraz badania dotykowego, tzw. palpacji. Samodzielne badanie piersi należy wykonywać systematycznie, najlepiej w tej samej fazie cyklu miesiączkowego, tj. 2-3 dni po miesiączce, by wykluczyć nadwrażliwość brodawek i bolesność piersi, a w przypadku kobiet niemiesiączkujących raz w miesiącu np. w dniu urodzin. Podczas badania kobieta powinna zwracać uwagę na występujące na piersiach:

• brodawki i pieprzyki, przebarwienia – czy się nie powiększają, nie zmieniają koloru,
• wycieki z brodawki,
• otoczkę wokół brodawki – może zmienić swój dotychczasowy regularny kształt,
• zmianę kształtu lub wielkości piersi,
• obrzęki węzłów chłonnych pod pachą,
• guzki i zgrubienia wyczuwalne na piersi, wokół sutka i pod pachą.

W przypadku wykrycia guzka w piersi konieczne jest równoczesne zbadanie tego samego fragmentu drugiej piersi. Jeżeli kobieta zaobserwuje podobną zmianę to zazwyczaj nie jest ona groźna (może być uwarunkowana genetycznie), ale wymaga konsultacji lekarza. W pozostałych przypadkach powinna koniecznie skontaktować się z lekarzem i podzielić się swoimi wątpliwościami.

Każda pacjentka ma wykonywane badanie USG i mammografię – badania te pozwalają ocenić wielkość guza i jego umiejscowienie. Czasami potrzebny jest rezonans magnetyczny piersi, aby ocenić prawidłowo lokalizację podejrzanej zmiany.

Mammografia to rentgenowskie badanie piersi, które jest obecnie najlepszym sposobem wykrywania raka piersi w jego wczesnym stadium rozwoju. Pozwala rozpoznać wczesne zmiany, jak również te, które nie dają się wyczuć podczas badania palpacyjnego, wielkości 2-3 mm. Ucisk stosowany w czasie mammografii nie uszkadza piersi; jest konieczny w celu uzyskania zdjęć wysokiej jakości, a ponadto pozwala na obniżenie dawki promieniowania rentgenowskiego. Mammografia pozwala wcześnie wykrywać 90-95 % zmian nowotworowych, a we wczesnej fazie rozwoju każdy nowotwór może być całkowicie uleczalny.

USG piersi jest to metoda obrazowa badania z użyciem ultradźwięków. Przeprowadzane jest ono w celu wspomagania i uzupełnienia badania mammograficznego, szczególnie w diagnostyce sutków gruczołowych. USG skutecznie wykrywa łagodne oraz rakowe zmiany w piersi. Zalecane jest kobietom między 20 a 40 rokiem życia, jak również pacjentkom powyżej 40 roku życia, z tego względu, że USG pomaga wykrywać zmiany, których nie wykaże badanie mammograficzne. Jest to metoda nieinwazyjna, bezbolesna i całkowicie bezpieczna (można ją stosować również u kobiet w ciąży i karmiących).

Profilaktycznie USG piersi należy robić raz w roku. Wskazaniem do badania mogą być różnego rodzaju stwardnienia, których wcześniej nie było – np. guzki, czy tzw. zaciągnięcie skóry, nietypowy wyciek z sutka u kobiet, które nie są w ciąży ani nie karmią, zmiany w brodawce lub guzki w dołach pachowych. Badanie to nie wymaga specjalnego przygotowania, najlepiej wykonać je w pierwszej połowie cyklu miesiączkowego.

Jeśli jesteś w wieku 50 – 69 lat oraz:

• w ciągu ostatnich dwóch lat nie miałaś wykonywanej mammografii w ramach NFZ,
• nie miałaś wcześniej stwierdzonej zmiany nowotworowej piersi,

zgłoś się na bezpłatne badanie mammograficzne do Zakładu Diagnostyki Obrazowej Pleszewskiego Centrum Medycznego Sp. z o.o.

Zalecenia dla pacjnetów z rakiem piersi (Pobierz informacje w pliku PDF)

1. Codzienna jałowa zmiana opatrunku;

• usunięcie opatrunku,
• toaleta całego ciała pod strumieniem bieżącej wody- unikanie kąpieli w wannie do chwili usunięcia szwów,
• odkażenie rany środkiem antyseptycznym (octenisept, mikrodacyn),
• zabezpieczenie rany jałowym, suchym opatrunkiem.

UWAGA! Jeżeli rana sączy należy zmieniać opatrunek tak często, jak to jest konieczne.

2. W początkowym okresie należy pamiętać o przytrzymywaniu dłonią rany podczas kaszlu, kichania i wysiłku. Jeżeli lekarz zalecił, należy stosować pas brzuszny, aby zapobiec powstawaniu przepukliny w bliźnie pooperacyjnej lub rozejściu rany.
3. Podczas zmiany opatrunku należy ocenić ranę- możliwość wystąpienia zaczerwienienia, obrzęku, wysięku. W razie pojawienia się niepokojących objawów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza rodzinnego bądź poradni chirurgicznej.
4. Oszczędny tryb życia (spacery).
5. Ograniczenie wysiłku fizycznego, unikanie dźwigania przez 3-6 miesięcy.
6. Rezygnacja z używek (papierosy, alkohol).
7. Kontrola wypróżnień- zapobieganie zaparciom.
8. Kontrola w poradni chirurgicznej.

ZALECENIA DIETETYCZNE:

1. Dieta lekkostrawna z ograniczeniem tłuszczu.
2. Unikanie produktów zawierających cukry proste, są to: słodycze, ciastka, dżemy wysokosłodzone, zagęszczone soki, duże ilości owoców oraz błonnik pokarmowy w postaci surowej (nie poddany obróbce termicznej), np. otręby pszenne, żytnie czy owsiane.
3. Zrezygnuj z produktów:

• bogatych w laktozę: mleko, mleko w proszku, zabielacze do kawy;
• bogatych w fruktozę: miód, soki owocowe, szczególnie sok jabłkowy, gruszkowy, winogronowy, śliwkowy;
• wzdymających: nasiona roślin strączkowych, kapusta, kalafior, cebula, por;
• mogących powodować rozwolnienie: kawa, owoce suszone, płatki owsiane, ostre przyprawy;

Technika przygotowania potraw:

• Przygotowanie w wodzie i na parze,
• Duszenie bez wcześniejszego obsmażania,
• Stosowanie naczyń niewymagających użycia tłuszczu np. patelnie teflonowe,
• Przygotowanie zup na wywarach warzywnych,
• Stosowanie łagodnych przypraw.

ZMIANA SPRZĘTU STOMIJNEGO:
1. Przed założeniem płytki/ worka stomijnego umyj ręce, wykonaj toaletę stomii, osusz skórę wokół stomii, zmierz średnicę stomii, wytnij otwór, a następnie usuń folię ochronną. Pamiętaj, aby naklejać płytkę od dołu do góry, a po założeniu płytki na stomię delikatnie ją dociśnij palcami.
2. Zdejmując płytkę należy delikatnie odkleić jej brzegi zaczynając od góry, jednocześnie przytrzymując skórę wokół stomii palcami, co pozwoli uniknąć podrażnienia i naciągania skóry. Zawartość worka opróżnij do toalety, a zużyty worek wyrzuć do kosza na śmieci i umyj ręce.

Wskazówki praktyczne:
1. Zmianę sprzętu stomijnego wykonywać w razie potrzeby lub według zaleceń producenta.
2. Zabiegi pielęgnacyjne wokół stomii można wykonywać na stojąco, siedząc lub leżąc- znajdź dla siebie najwygodniejszą pozycję.
3. Do higieny stomii można stosować wodę i łagodne mydło lub kosmetyki przeznaczone do pielęgnacji stomii i skóry wokół stomii, które można zakupić w sklepie medycznym.
4. Płytkę stomijną przyklejać zawsze na czystą, suchą skórę, a przy usuwaniu owłosienia ze skóry wokół stomii nie należy stosować kremów, pianek do depilacji (ewentualnie korzystać z golarek jednorazowego użytku).
5. Zalecana kąpiel pod prysznicem (z lub bez płytki i worka stomijnego), nie wskazana kąpiel w wannie.
6. Nie stosować oliwek na skórę wokół stomii oraz preparatów, które mogą wywołać podrażnienia (spirytus, woda utleniona, benzyna).
7. Zaleca się korzystanie z lustra w trakcie wymiany worka stomijnego (lepsze uwidocznienie stomii).
8. Należy regularnie sprawdzać średnicę stomii za pomocą miarki pamiętając aby odpowiednio dopasować otwór w płytce (prawidłowo wycięty otwór powinien być 2-3 mm większy od średnicy stomii). Powinien dokładnie otulać stomię co pozwoli uniknąć problemów z podciekaniem treści jelitowej pod płytkę jak również wydłuży czas jej użytkowania.
9. W razie wystąpienia reakcji uczuleniowej na płytkę stomijną należy wypróbować inny sprzęt.

Zalecenia dla pacjentów po operacji jelita (Pobierz informację w pliku PDF)